ویلیام چیتیک 1943 میلادی(به انگلیسی : William Chittick ) از اسلام شناسان و متخصصان عرفان مولوی و ابن عربی در آمریکا است.
وی متولد کانتیکت بوده، دکترای ادبیات فارسی خود را در دانشگاه تهران زیر نظر سید حسین نصر دریافت نموده، و سپس در دانشگاه صنعتی شریف علوم دینی تدریس کرد. وی مدت 12 سال در ایران اقامت داشت و از استادانی چون: جلالالدین همایی، فروزانفر،سید حسین نصر، ایزوتسو، هانری کربن و سید جلالالدین آشتیانی استفاده کرد.او هم اکنون استاد دانشگاه استونی بروک است.
وی مدتی نزدیک به ۳۰ سال از ویرایشگران دانشنامه ایرانیکا بودهاست. چیتیک، متخصص تاریخ معنویت اسلامی است و پژوهش در تاریخ تصوف، عمدهترین موضوع در کارهای پژوهشی اوست.او خود معتقد است که: عرفان در دنیای مدرن کنونی جایگاه ویژه و با اهمیتی یافته است و عرفانی که از اسلام تغذیه نکند آیندهای نخواهد داشت.
چیتیک نخستین مترجم صحیفه سجادیه به زبان انگلیسی است و معتقد است که صحیفه سجادیه آموزههایی را رائه میدهد که در سطوح مختلفی از خداشناسی گرفته تا مسایل اجتماعی کاربرد دارند. وی در سال 1383 ه.ش موفق به کسب عنوان جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.
معرفی ویلیام چیتیک از زبان جلال الدین آشتیانی
جناب چیتیک از مردم ایالات متحده آمریکاست که دوران تحصیل را در آن جا طی نمود، و بعد از طی دوران دبیرستان وارد دانشگاه شد و به تحصیل در رشته تاریخ پرداخت، و جهت تحصیل زبان عربی (برای تکمیل رشته خود) به کشور عربی لبنان مسافرت کردند و در دانشگاه آمریکائی بیروت تحصیلات خود را دنبال نمودند. آقای چیتیک در أثناء مطالعات به عرفان و تصوف اسلامی علاقه پیدا نمود و بعد از حضور در جلسات سخنرانی استاد دانشمند جناب آقای دکتر سید حسین نصر این علاقه شدید شد و بعد از مراجعت به آمریکا برای آشنائی به عرفان شرقی به مطالعه ترجمه انگلیسی کتاب مثنوی ملای رومی پرداخت و نتیجه مطالعات خود را چاپ و منتشر نمود .
شوق و عشق به تصوف معظم له را روانه ایران نمود و از برای درک آثار عرفانی که به زبان فارسی تألیف شده است در دانشگاه طهران مشغول تحصیل در رشته أدبیات فارسی شد و نقد النصوص محقق جامی همین اثر کم نظیر پایان نامه تحصیلی دوست عزیز نگارنده است به راهنمائی حضرت آقای دکتر نصر دامت إفاضاته. آقای چیتیک در اثر سعی و کوشش به زبان فارسی آشنائی پیدا نمود و در مدتی نسبه کم از ناحیه مطالعه آثار عرفانی و تحریر مباحث این فن در مکالمه و مطالعه و تحریر مسائل به زبان فارسی تسلط یافت و کتاب حاضر بهترین گواه این حقیر است و دلیل بر آشنائی مصحح محترم به زبان عربى. عشق آقای چیتیک به تصوف و ذوق و استعداد توأم با کار منظم و تلاش علمی مرتب دست به دست هم دادند و آقای چیتیک را موفق به انجام کار مهمی نمودند .
نگارنده چند سال قبل که آقای چیتیک را در دانشگاه طهران ملاقات نمودم با زحمت به فارسی تکلم مىنمود. وقتی اظهار داشت که بنا دارد نقد النصوص را تصحیح نماید و بر آن مقدمه بنویسد، باور نکردم که بتواند از عهده بر آید و کلام او را جدی تلقی ننمودم، چه آن که به تصریح محقق جامی در مقدمه هر قسمت از نقد النصوص از جائی أخذ شده است و تصحیح کامل و نقد چنین اثری اقتضا می نماید که مصحح به کلیه مآخذ مراجعه نماید و مواردی را که محقق جامی از جائی گرفته است که اغلب به صورت کتاب خطی در کتابخانهها موجود است مشخص نماید. سیر کامل در کلیه آثار صدر الدین قونوی و تلامیذ به نام او سعید الدین فرغانی و مؤید الدین جندی و محققان بعد از آنها عبد الرزاق کاشی و قیصری و دیگر آثار ارباب عرفان که مورد مراجعه مؤلف بودهاند کار مشکل و به دست آوردن مطالب از آثار مفصل و مجمل عرفانی کار هر کس نمىباشد و آشنائی به مبانی عرفانی و تلاش مرتب شرط اول انجام این مهم است .
بعد از مدتی آقای چیتیک نسخهئی کامل از نقد النصوص را برای حقیر فرستادند که مشتمل بود بر فهرستهای مختلف با تصحیح کامل کتاب و مقابله آن با نسخ متعدد و ارائه کلیه مآخذ و منابع که محقق جامی در مقام تألیف این اثر به آن مآخذ رجوع نموده به انضمام مقدمهای بسیار نافع در بیان خصوصیات کتاب با ترجمه احوال محققان فن عرفان که جامی از آنان استفاده نموده و تهیه فهرست آثار جامی با قلمی روان و پخته و مرقوم داشته بودند که این اثر را به زودی چاپ و منتشر خواهم نمود. حقیر بعد از دریافت کتاب و مطالعه اجمالی آن در حیرت فرو رفتم و به آقای چیتیک آفرین گفتم .
مطالعه این کتاب نگارنده را به چاپ کتاب مشارق الدراری، شرح فارسی بر قصیده تائیه ابن فارض مصری تألیف محقق نامدار سعید الدین فرغانی تشویق نمود. آقای چیتیک نگارنده را مورد لطف خود قرار دادند و در تهیه فهرست مفصل اصطلاحات و آیات و روایات و اشعار فارسی و عربی کتاب مشارق یاری نمودند و اهل فن مىدانند که تهیه چنین فهرست مفصل از اصطلاحات چه اندازه اهمیت دارد. نگارنده به تشویق آقای چیتیک شرح مفصل و بىنظیر مؤید الدین جندی بر فصوص الحکم ابن عربی را مهیا از برای چاپ نمودهام و امیدوارم که در طبع این کتاب نیز حقیر را یاری نماید .
این دوست عزیز در اثر ممارست و مطالعه دائم و فهم و استعداد ذاتی به مباحث عرفانی چنان انس پیدا نموده که از نحوه و روش عبارات عرفانی و سبک مطالب نویسنده آن را مىشناسد. نگارنده در أثناء مباحثه به آن چه که ذکر شد پی بردهام .
آقای چیتیک بین حفظ قوی و دقت نظر و سرعت انتقال جمع نموده و این دقت توأم با ممارست فراوان سبب امتیاز کارهای اوست. این برادر عزیز روح خود را به زیور ملکات فاضله انسانی و تقوی آراسته و هرگز گرد موجبات آلودگی نگشته است .
دوستی صمیمی و رفیقی مشفق و مهربان و با احساس و شخصی معتدل مبرا از افراط و تفریط و عاشق و کار و کوشش علمی است .
از خداوند توفیق او را خواستارم و امیدوارم که از استعداد خداداد و قدرت و قوه جوانی در طریقی که واقع شده است حد اکثر استفاده نموده و در عصر و زمانی که أبناء آن منغمر در مشتهیات نفسانیهاند به سیر خود در معنویات ادامه داده و منشأ خدمات گرانبهایی قرار گیرد.
جلال الدین آشتیانی دهم شوال المکرم سنه 1397
نقد النصوص مقدمه آشتیانی ص 58- 60
ویلیام چیتیک از نگاه دکتر مهدی محقق، رئیس سابق انجمن آثار و مفاخر فرهنگی:
چیتیک زاده و پرورده فضای فرهنگی ایران است. در آثار خود نهتنها به طور کامل به معرفی ابن عربی و مولانا پرداخته بلکه شناساندن دانشمندان ایرانی-اسلامی دیگر در غرب نیز مرهون کوششهای این پژوهشگر است.چیتیک علمای معاصر را هم مغفول نداشته و در برخی از آثار خود اندیشههای مرحوم علامه طباطباییو امام راحل را مورد بررسی قرار داده است.
چیتیک از نگاه دکتر اعوانی، رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه:
چیتیک مادامی که در ایران حضور داشت، نزد مرحوم طباطبایی بود و گلچینی از احادیث شیعه را با انتخاب علامه به انگلیسی ترجمه کرد. وی علاوه بر ترجمه صحیفه سجادیه، لمعات عراقی و لوایج جامی را نیز ترجمه کرده است. ساچیکو موراتا همسر وی نیز از نوادری است که دکترای فقه اسلامی را در دانشکده الهیات گذراند.
ویلیام چیتیک: تصوف مرا مجذوب کرد
وقتی دانشجو بودم نمیدانستم در چه رشتهای ادامه تحصیل دهم تا اینکه پس از سفرهای مختلف به ژاپن و دیگر کشورها و تغییر رشته های بسیار رشته تاریخ را در دانشگاه آمریکایی بیروت انتخاب کردم و در طول مطالعه این رشته به مسئله تصوف برخوردم. همچنین با یادآوری چگونگی یادگیری زبان عامیانه نزد بازاریان تهران به سالهای فعالیت خود در زمینه تصحیح متون عرفانی و سختیهایی که در این زمینه متحمل شده اشاره کرد.
کتابشناسی
Fakhr al-Din 'Iraqi, Divine Flashes. Translated with Paul Wilson. (New York: Paulist Press , ۱۹۸۲ ). ISBN 978-0-8091-2372-8
The Sufi Path of Love: The Spiritual Teachings of Rumi. (Albany: انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورک , ۱۹۸۳ ). ISBN 978-0-87395-724-3
· Zayn al-'Abidin, The Psalms of Islam. Translated and Introduced. (London: Muhammadi Trust, 1988). ISBN 91-631-6505-8
· The Sufi Path of Knowledge: Ibn al-'Arabi's Metaphysics of Imagination. (Albany: انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورک , ۱۹۸۹ ). ISBN 978-0-88706-884-3
· Faith and Practice of Islam: Three Thirteenth Century Sufi Texts. (Albany: انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورک , ۱۹۹۲ ). ISBN 978-0-7914-1367-8
· Imaginal Worlds: Ibn al-'Arabi and the Problem of Religious Diversity. (Albany: انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورک , ۱۹۹۴ ). ISBN 978-0-7914-2250-2
· With Sachiko Murata, The Vision of Islam. (New York: Paragon , ۱۹۹۴ ). ISBN 978-1-55778-516-9
· The Self-Disclosure of God: Principles of Ibn al-'Arabī's Cosmology. (Albany: انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورک , ۱۹۹۸ ). ISBN 978-0-7914-3404-8
· Sufism: A Short Introduction. ( آکسفورد : Oneworld, 2000). ISBN 978-1-85168-211-9
· 'Abd al-Rahman Jami, Gleams. Translated in Sachiko Murata, Chinese Gleams of Sufi Light: Wang Tai-yü's Great Learning of the Pure and Real and Liu Chih's Displaying the Concealment of the Real Realm. (Albany: انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورک , ۲۰۰۰ ). ISBN 978-0-7914-4638-6
· The Heart of Islamic Philosophy: The Quest for Self-Knowledge in the Teachings of Afdal al-Din Kashani. (Oxford: انتشارات دانشگاه آکسفورد , ۲۰۰۱ ). ISBN 978-0-19-513913-6
· Mulla Sadra, The Elixir of the Gnostics. Translated, Edited, and Introduced. (Provo: Brigham Young University Press, 2003). ISBN 978-0-934893-70-1
· Shams al-Din Tabrizi, Me and Rumi: The Autobiography of Shams-i Tabrizi. Annotated and Translated. (Louisville, KY: Fons Vitae, 2004). ISBN 978-1-887752-52-7
· Ibn 'Arabi, select translations from The Meccan Revelations. Translated in Michel Chodkiewicz (ed.), The Meccan Revelations. (New York: Pir Press, 2004). ISBN 978-1-879708-16-7
· Ibn 'Arabi: Heir to the Prophets. (Oxford: Oneworld, 2005). ISBN 978-1-85168-387-1
· The Sufi Doctrine of Rumi. (Bloomington, IN: World Wisdom , ۲۰۰۵ ). ISBN 978-0-941532-88-4
· The Inner Journey: Views from the Islamic Tradition. Edited and Introduced. (Sandpoint, ID: White Thread Press, 2007). ISBN 978-1-59675-017-3
· The Essential Seyyed Hossein Nasr. Edited and Introduced. (Bloomington, IN: World Wisdom , ۲۰۰۷ ). ISBN 978-1-933316-38-3
· Science of the Cosmos, Science of the Soul: The Pertinence of Islamic Cosmology in the Modern World. (Oxford: Oneworld, 2007). ISBN 978-1-85168-495-3
با کلیک بر روی لینک زیر به سایت او در دانشگاه استونی بروک می روید.
ویلیام چیتیک
برای اطلاعات بیشتر در مورد او می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید:
زندگی و آثار ویلیام چیتیک