معنویت برای همه

معنویت برای همه

عصر حاضر، عصر پیشرفت‌ها و بحران‌های بی‌شمار است. توجه بی‌اندازه به توسعۀ فناوری،انسان امروز را از توجه به رشدِ درونی بازداشته است.چنین است که انسانِ روزگارِ ما از تکامل تکنولوژی و رفاه اجتماعی برآمده از آن خرسند است، اما دل‌نگران معضلاتِ ناشی از بحران بی‌اخلاقی و خلاء ‌معنویت است.

امروز معنویت تا اندازه‌ای اهمیت یافته است که سازمان بهداشت جهانی در تعریف ابعاد وجودی انسان،افزون بر ابعاد جسمانی،روانی و اجتماعی، به بُعد معنوی به‌مثابۀ بعد چهارم تکامل انسان نیز می‌پردازد.

توجه به معنویت و اخلاق برای همۀ افراد و در همۀ دوره‌های زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. بحران معنویت، به‌ویژه در تربیت کودکان و نوجوانان‌، که بیشتر از همه در معرض مخاطرات این وضعیت‌ هستند و سلامت روانی‌شان،سلامت جامعۀ فردا را تضمین می‌کند،بیشتر نمود می‌یابد.اگر بنا باشد فرزندانمان،فرزندان حقیقی دوران خود باشند ودرعین‌حال از سلامت روانی برخوردار باشند،پرسش اساسیِ پدر و مادر امروز چنین خواهد بود:

چگونه فرزندم را آن‌گونه پرورش دهم که در بازار تکنولوژی‌های پرشتاب و فضاهای پر مخاطرۀ مجازی،خود به تنهایی و بی‌نیاز از نظارت همیشگی و مستقیم ما‌،از ارزش‌های اخلاقی و معنوی درونی‌اش آگاهی یافته و از آن‌ها پیروی کند؟

انجمن علمی عرفان اسلامی ایران طی یک دهه تلاش یکی از اهداف متعالی خود را رشد و ترویج زیست معنوی و اخلاقی در تمامی رده‌های سنی از جنینی تا کهنسالی قرار داده است. برای این منظور، این انجمن با اجرای طرح جامع «معنویت برای همه»می‌کوشد راهکارهایی برای چالش معنویت و اخلاق بیابد.

معنویت برای همه عنوان طرح جامعی است که به‌طور تخصصی به تولید آثار پژوهشی، تربیت مربیان متخصص‌،تولید محتوای آموزشی و برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی در زمینه معنویت می‌پردازد.

این طرح، رشد معنوی را در پاسخ به سه پرسش کلیدی می‌یابد:

1. معنویت چیست؟
2. مبانی نظری معنویت کدام‌اند؟
3. مبانی عملی معنویت کدام‌اند؟

معنویت چیست؟

«معنویت به مفهوم عبور تدریجی از خودِ مادی و مجازی به خودِ مجرد و حقیقی است که از طریق پرورش اخلاقی و تعالی روحی صورت می‌گیرد. این عبور از ماده به معنا و از جسم به روح، که ملازم با عبور از تمامی سطوح ماده و مادی و دستیابی به سطوح معنا و مجرد است، مشتمل بر رشد و تکامل فرد از خود به روح یعنی از خود مجازی به خود حقیقی.»

بر مبنای این تعریف، معنویت متشکل ازدومرحلۀ معنوی است: (1) خودگرایی، که دربرگیرنده تربیت اخلاقی و (2) روح‌گرایی،که مشتمل بر تربیت عرفانی است.

مرحله اول: خودگرایی

خودگرایی مرحله شناخت و ساخت خود است. در این مرحله به مؤلفه‌ها و تکنیک‌هایی پرداخته می‌شود که عمدتاً در حوزۀ اخلاق قرار می‌گیرند؛ ازاین‌رو می‌توان این مرحله را تربیت اخلاقی نامید. خودگرایی،مشتمل بر دو بخش نظری و عملی است:

بخش نظری: خودشناسی که مستلزم فرآیندهایی از قبیل شناختِ خود، آگاهی از خود و مفاهیمی مشابه است.

بخش عملی: خودپروریکه مستلزم پرورش خود و در صدد تصحیح دو دسته از روابط فرد است: رابطۀ فرد با خویش و رابطۀ خودِ فرد با دیگری.

تصحیح رابطۀ اول مستلزم به‌کارگیری رهنمودهایی چهارگانه است: رهاسازی خود از وابستگی‌های مادی و غیرمادی، زیستن در اکنون، حقیقت طلبی، و میانه روی.

تصحیح رابطۀ دوم نیز به‌کارگیری رهنمودهایی اخلاقی را لازم می‌شمارد.این رهنمودها، درواقع، دلالت بر تلاش فرد برای کسبِ فضایل بنیادین اخلاقی دارند. فضایل بنیادین مهمترین فضیلت‌ها هستند که مادر فضیلت‌های دیگراند و دیگر فضایل از آن‌ها نشأت می‌گیرند. فضیلت‌های ده‌گانۀ بنیادین عبارت‌اند از همدلی، خیرخواهی، خویشتن‌داری، راستگویی، انصاف، احترام، مهربانی، وفاداری، فروتنی و مسئولیت‌پذیری.

مرحلۀدوم: روح‌گرایی

روح‌گرایی، که متضمن تربیتی عرفانی است، مرحلۀ فرارفتن از تجربۀ خودِ مجازی و دستیابی به خودِ حقیقی یا روح است. در این مرحله، فرد به آن سویِ جهان پدیداریِ مادیات و تعلقاتِ نفسانی روی می‌آورد.

روح‌گرایی نیز، مشتمل بر دو بخش نظری و عملی است:

بخش نظری: روح شناسی که شامل شناختِ روح و توجه به عالم معناست.

بخش عملی: روح پروریکه درواقع به‌کارگیری دستورالعمل‌هایی عرفانی برای رسیدن به پرورشِ روحی و تعالیِ معنوی است.عارفانِ مسلمان از دیرباز با بهره‌گیری از فنون و روش‌هایی، رهروان را در راه رسیدن به کمال معنوی یاری داده‌اند. این روش‌های پنج‌گانه عبارت‌اند از: عبادت و نیایش، اذکار و اوراد، مراقبه (محاسبه، معاتبه، معاینه، مشارطه و ...)، ریاضت، و سکوت.

پایان این مراحلِ دوگانه به‌معنای پایان تعالی معنوی نیست. در‌واقع، رشد معنوی مشتمل بر بی‌نهایت درجه است. انسان معنوی می‌تواند تعالی روحی را تا مرتبه‌ای طی کند که، فراتر از پیروی از دستورالعمل‌ها و شیوه‌های تربیتی پیشین، مسیر تعالی را تا بی‌نهایتِ کمال با عنایت و توفیق الهی طی کند.

طرح «معنویت برای همه» می‌کوشد، با همفکری و همیاری شماری از پژوهشگران و اندیشمندان ایرانی، الگوی متعالیِ زیست معنوی و اخلاقی را برای همۀ افراد و همۀ سنین تدوین کرده و در اختیار همگان قرار دهد.   

نمونه هایی از کارگاه‌های برگزارشده انجمن عرفان در رابطه با طرح معنویت برای همه:

*برای آگاهی بیشتر،شرکت در برنامه‌ها و استفاده از محصولات طرح معنویت برای همه، با ما از راه‌های زیر در ارتباط باشید:

 نشانی اینترنتی :www.anjoman-erfan.com

پست الکترونیک : info@anjoman-erfan.com

کانال تلگرام انجمن:https://t.me/anjomanerfan

صفحه اینستاگرام انجمن:anjoman_erfan_eslami

تلفن:22799820 و 22799311                   نمابر :22799561

آدرس: بزرگراه صدر،غرب به شرق،ابتدای بهار جنوبی،بن بست نیکبخت،شماره 5، ساختمان انجمن عرفان اسلامی ایران،طبقه سوم