"بسم الله الرحمن الرحیم"
مناجات اول خمس عشر
مناجات التائبین، به قلم دکتر فروغ احراری
تطهیر با جاری عشق
إِلَهِی أَلْبَسَتْنِی الْخَطَایَا ثَوْبَ مَذَلَّتِی وَ جَلَّلَنِی التَّبَاعُدُ مِنْکَ لِبَاسَ مَسْکَنَتِی وَ أَمَاتَ قَلْبِی عَظِیمُ جِنَایَتِی
از آن روزی که آدم در بهشت عدن فریب شیطان را خورد و از درگاه قرب الهی رانده شد، مصائب و مشکلات من شروع شد. مولانا می گوید:
من ملک بودم و فردوس برین جایم بود آدم آورد بدین دیر خراب آبادم
اما من بدون جسارت به حضرت مولانا می گویم، من نه ملک که برتر از ملک بودم و بالاتر از فردوس برین جایم بود. من در مقام قرب الهی بودم نه در مقام جبروت. برتر از عالم اسماء صفات. من لایق مقام خلیفه اللهی بودم و البته هنوز هم هستم. هرچند که جسارت کردم و لحظه ای غافل شدم و مرتکب خطیئه شدم و از آن مقام جبروتی هبوط کردم و گرفتار خواری و ذلت شدم.
خدایا این کوتاهی و غفلت، مرا از تو دور کرد و بیچارگی من شروع شد. در به در کوه و دشت و بیابان شدم. گاه به دلیل غفلت، گاه به دلیل شهوت، گاه به دلیل شهرت، گاهی برای ثروت، گاهی برای قدرت و خلاصه انواع کمینگاه های دنیوی راه را بر من بسته اند و طعمه وسوسه های شیطان درون و بیرون شدم.
قلبم را به تیغ زهرآگین وسوسه ها دادم. آن را کشتم. قلبی که می توانست و می بایست خانه مهر تو باشد؛ قلبی که باید نور تو در آن بتابد؛ قلبی که باید حیات طیبه وجودم را آبیاری کند، مرتع شیطان شد.
اما به قول حافظ:
ما بدین در نه پی حشمت و جاه آمده ایم از بد حادثه اینجا به پناه آمده ایم
رهرو منزل عشقیم و ز سر حد عدم تا به اقلیم وجود این همه راه آمده ایم
آبرو می رود ای ابر خطاپوش ببار که به دیوان عمل نامه سیاه آمده ایم
فَأَحْیِهِ بِتَوْبَةٍ مِنْکَ یَا أَمَلِی وَ بُغْیَتِی وَ یَا سُؤْلِی وَ مُنْیَتِی
خدایا آمده ام تا با آب توبه، این قلب مرده ام را زنده کنی؛ که این آب از سرچشمه کوثر روان است و مهر زهرا(س) در آن است.
قلبم را با رحمت و بازگشت به سوی خود حیاتی دوباره ببخش که تو آرزو و مقصود منی.
ای خوش آن روز که پرواز کنم تا برِ دوست به هوای سر کویش پر و بالی بزنم
مگر این وجود کوچک و قطره ناچیز، برای ماندن و جاودانه شدن، راهی جز به سوی تو که کمال مطلق و دریای بی منتهای وجودی، دارد؟
بارپروردگارا! قلب مرده مرا به آب توبه حیات بخش ای مقصد و مقصودم و ای آرمان و آرزویم.
من از آنچه کرده ام پشیمانم و عزم جزم دارم تا پایان عمر، دیگر گرد گناه نگردم. به خطاهایم اعتراف می کنم و از درگاه بی چونت طلب بخشش دارم.
فَوَعِزَّتِکَ مَا أَجِدُ لِذُنُوبِی سِوَاکَ غَافِراً وَ لاَ أَرَى لِکَسْرِی غَیْرَکَ جَابِراً وَ قَدْ خَضَعْتُ بِالْإِنَابَةِ إِلَیْکَ وَ عَنَوْتُ بِالاِسْتِکَانَةِ لَدَیْکَ
ای خدای مهربان من! قسم به عزت و جلالت که برای پوشاندن و بخشش گناهانم جز تو بخشنده و آمرزنده ای نمی یابم و برای شکستگی، جز تو شکسته بندی نمی بینم.
به قول عطار نیشابوری که خطاب به پروردگار خود می گوید: "بارالها من در یک چاه و زندان اسیر شده ام. چه کسی غیر از تو می تواند در چنین بندی دست مرا بگیرد؟ تنِ اسیرم آلوده و قلب محنت کشیده ام فرسوده گشت. اگر من اینچنین آلوده از راه به پیش ات می آیم. عفو کن که از حبس و چاه آمده ام"(منطق الطیر)
مهربان من! با یک آسمان آه و ناله و با یک دریا اشک به سوی تو آمده ام. آیا این سوز و ناله و این قطره های اشک پیش تو قدر و قیمتی ندارد؟ مگر نه این که آه و درد و ناله کیمیای مردان واقعی خداست.
روزی بایزید صدایی در سینه خود شنید که آواز می داد: خزائن ما پر است از طاعات، اگر ما را می خواهی نیاز و خواری پیش آر، بیچارگی و عجز، نیاز و خواری و شکستگی بیاور.
خدایا جز آهِ سینه سوز و جز اشکی از حسرت و ندامت و پشیمانی کالایی ندارم که به پیشگاهت عرضه کنم.
فَإِنْ طَرَدْتَنِی مِنْ بَابِکَ فَبِمَنْ أَلُوذُ وَ إِنْ رَدَدْتَنِی عَنْ جَنَابِکَ فَبِمَنْ أَعُوذُ
اگر مرا از درگاهت برانی پس به که روی آورم و اگر عذر حضورم را بخواهی، پس به چه کسی پناه ببرم؟
اگر چه جرم عاصی صدجهان است ولی یک ذره فضلت بیش از آن است
چو ما را نیست جز تقصیر طاعت چه وزن آریم؟ مشتی کم بضاعت
(الهی نامه)
اگر مرا نپذیری به که رو کنم که مرا در دام هواها و هوس ها بیندازد و از راه بازدارد. مهربان من! من عبدتوام، بنده توام. اسیر و بسته عشق توام. اگرچه غافلم و نادان، در هر حال امیدوار و در سایه رحمت توام.
خالقا بیچاره راه توام همچو موری لنگ در چاه توام
(منطق الطیر)
بر امیدی آمد این درویش تو چون به نومیدی رود از پیش تو
(مصیبت نامه)
فَوَا أَسَفَاهْ مِنْ خَجْلَتِی وَ افْتِضَاحِی وَ وَا لَهْفَاهْ مِنْ سُوءِ عَمَلِی وَ اجْتِرَاحِی
ای وای من که چگونه به خود جرات دهم که با این همه شرمندگی و رسوایی باز رو به سوی تو آورم و ای دریغ از بار گناه و اوج زشت کاری های من. دریغ و درد از این که در حضور تو شرم نمی کنم و در برابر دیدگان بصیر تو با وقاحت تمام گناه می کنم. ای وای از کار بد و گناهانی که بدان ها آلوده گشته ام.
أَسْأَلُکَ یَا غَافِرَ الذَّنْبِ الْکَبِیرِ وَ یَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْکَسِیرِ أَنْ تَهَبَ لِی مُوبِقَاتِ الْجَرَائِرِ وَ تَسْتُرَ عَلَیَّ فَاضِحَاتِ السَّرَائِرِ وَ لاَ تُخْلِنِی فِی مَشْهَدِ الْقِیَامَةِ مِنْ بَرْدِ عَفْوِکَ وَ غَفْرِکَ وَ لاَ تُعْرِنِی مِنْ جَمِیلِ صَفْحِکَ وَ سَتْرِکَ
ای خدا! ای بخشنده گناهان بزرگ! تو همان خدایی که اولین گناه آدم را بخشیدی و بر او جامه زیبای توبه را پوشاندی.
تو به ما یاد دادی که گناه را می بخشی و قلم عفو بر جرم و جنایت ما می کشی.
صادق آل محمد(ص) فرمود که وقتی بنده ای واقعا توبه کند، خداوند دوستدار او شود و گناهان او را در دنیا و آخرت بپوشاند. فرشتگان را به فراموشی اندازد از گناهانی که ضبط کرده اند و حتی از اعضا و جوارح خود او نیز گناهان را می پوشاند و زمانی که خدا را ملاقات می کند دیگر هیچ گناهی بر او بار نیست.
خدایا می دانم که اگر گناه در وجودم ریشه بدواند مثل غده سرطانی دیگر چاره ناپذیر است و توفیق توبه هم دیگر دست نخواهد داد.
اما اینک من آمده ام پشیمان و عذرخواه، می خواهم با خود عهد کنم که دیگر دامن خود به چرک گناه آلوده نسازم. می دانم که اگر باور کنی که پشیمانم و به عهدم پایبندم مرا دوست خواهی داشت و محبوب تو خواهم شد تو توبه کنندگان را دوست داری.
چه زیباست محبت کریمی به بنده عاصی پشیمان. سر خجلت پیش تو فرود می آورم و از بی حیایی های خود عذر می طلبم. می دانم که لایق این همه لطف و کرم تو نیستم اما وسعت رحمت تو بی پایان است.
ای بخشنده گناه بزرگ و ای خدایی که استخوان های شکسته را ترمیم می کنی. اینک این دل شکسته من است که در آستانه ات ایستاده تا گناهان نابود کننده اش را ببخشی و زشتی های رسوا کننده اش را بپوشانی و مرا در بازار قیامت از نسیم جانبخش عفو و آمرزشت محروم نفرمایی و مرا از لباس زیبای چشم پوشی ات برهنه نکنی.
لَهِی ظَلِّلْ عَلَى ذُنُوبِی غَمَامَ رَحْمَتِکَ وَ أَرْسِلْ عَلَى عُیُوبِی سَحَابَ رَأْفَتِکَ إِلَهِی هَلْ یَرْجِعُ الْعَبْدُ الْآبِقُ إِلاَّ إِلَى مَوْلاَهُ أَمْ هَلْ یُجِیرُهُ مِنْ سَخَطِهِ أَحَدٌ سِوَاهُ
محبوب قلبم! سایه ابر رحمت و بخشایش خود را بر گناهان من بینداز و باران محبت و مهربانی خود را بر قلب آلوده من ببار. بگذار تا در زیر باران مهر تو تطهیر شوم و در ساحل فضل تو به امن و آرامش برسم.
معبود من! بنده فراری به کجا می تواند پناه ببرد جز به درگاه مولایش. چه کسی می تواند این بنده بیچاره را از خشم مولا و سرورش پناه دهد جز خود مولا!
آمده ام آمده ام ناله کنان به سوی تو مویه کنان ز هر طرف، زار به جست و جوی تو
آمده ام شکسته دل، توبه کنان به درگهت لابه کنان به بارگه، ندبه کنان به کوی تو
آمده ام که تا کشی دست غفوریت به سر تا برهم از این گنه، مست شوم ز بوی تو
گر تو ببخشی ای کریم، لطف تو باشد از ازل ورنه نیم من لئیم، لایق گفت و گوی تو
إِلَهِی إِنْ کَانَ النَّدَمُ عَلَى الذَّنْبِ تَوْبَةً فَإِنِّی وَ عِزَّتِکَ مِنَ النَّادِمِینَ وَ إِنْ کَانَ الاِسْتِغْفَارُ مِنَ الْخَطِیئَةِ حِطَّةً فَإِنِّی لَکَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ لَکَ الْعُتْبَى حَتَّى تَرْضَى
پروردگار من! اگر پشیمانی از گناه، خود توبه است، به عزت و جلالت قسم که من از پشیمانانم و اگر عذرخواهی از تقصیر آن را پاک کند و بپوشاند، پس به راستی که من از عذرخواهانم.
پروردگار و محبوب من! وقتی در اوج اضطرار و بی کسی نام تو را عاشقانه و عارفانه بر زبان می آورم، می دانی که از همه کس و همه جا بریده ام، هیچ تکیه گاهی ندارم، تنهایم و رنج کشیده. اکنون بازگشته ام فروتنانه و سربه زیر. همچون کودکی که به خطای خود واقف است و خجلت زده در برابر پدر ایستاده و امید به بخشش دارد. اگر مرا ادب کنی حق توست و من سزاوار ادب شدن هستم. اما اگر ببخشی و عذرم بپذیری این سزاوار خدایی چون توست. من می دانم که با همه قصورها و تقصیرهایم سزاوار هیچ بخششی نیستم. اگر آمده ام به خاطر امیدی است که تو در دلم نهاده ای و چراغ روشنی است که تو در دلم روشن کرده ای، اگر آمده ام به خاطر امید و اطمینان به وعده های توست.
إِلَهِی بِقُدْرَتِکَ عَلَیَّ تُبْ عَلَیَّ وَ بِحِلْمِکَ عَنِّی اعْفُ عَنِّی وَ بِعِلْمِکَ بِی ارْفَقْ بِی
خدای مهربانم! به قدرت و عظمت و جلالت، چتر توبه ات را بر سر من بگستر و به صبر و بردباریت از من درگذر و به علم و آگاهیت به احوال من، با من مدارا کن.
تو خوب میدانی من چه کرده ام. اما امروز هم میدانی که به بن بست رسیده ام. به کوچکی و عجز خود واقف گشته ام و آمده ام تا از جام محبت و رحمت تو بنوشم. امروز دلم از عشق به تو سرشار است و آمده ام تا از باده صافی خود جام وجودم را پر کنی. آمده ام تا مست عشق تو شوم و از می الست تو بنوشم. پس جامم را به بزرگی خودت پر کن و باران محبتت را بر وجودم ببار که آلوده دنیایم و آمده ام که پاک شوم. بگذار سر بر درگاه عرشت بگذارم و تا قیام قیامت از عذر گناه خود سخت بنالم. بگذار تا دامن دامن اشک بریزم و تو با صبوری و بردباری بر من ببخشی و عذرم بپذیری.
إِلَهِی أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِکَ بَاباً إِلَى عَفْوِکَ سَمَّیْتَهُ التَّوْبَةَ فَقُلْتَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ الْبَابِ بَعْدَ فَتْحِه
خدایا! تو خود بالی را برای بندگانت به نام توبه باز کرده ای و خود خواسته ای که بندگان به سوی تو بازگردند و توبه کنند، توبه ای خالص و واقعی. پس دیگر چه جای تردید است برای وارد شدن به این باب که تو آن را باز کرده ای.
مولایم علی(ع) در نامه خود به فرزندش امام حسن(ع) در فرازی می فرماید:
"پسرم بدان! خدایی که گنج های آسمان و زمین در دست اوست به تو اجازه داده که از او درخواست کنی تا تو را ببخشاید. خداوند بین تو و خودش کسی را قرار نداده تا حجاب و فاصله ایجاد کند و تو را مجبور نساخته که به شفیع و واسطه ای پناه ببری و در صورت ارتکاب گناه درب توبه را مسدود نکرده است. در کیفر تو شتاب نداشته و در توبه و بازگشت بر تو عیب نگرفته است. در آنجا که رسوایی سزاوار توست، تو را رسوا نساخته و برای بازگشت به خود شرایط سختی قرار نداده است؛ در گناهان تو را به محاکمه نکشیده و از رحمت خود ناامیدت نکرده، بلکه بازگشت تو را از گناهان نیکی شمرده است. هرگاه او را بخوانی ندایت را می شنود و چون او را بازگویی راز تو را می داند. پس حاجت خود را با او بگوی و آنچه در دل داری با او بازگوی، غم و اندوه خود را در پیشگاه او مطرح کن تا غم های تو را برطرف کند و در مشکلات تو را یاری نماید.
إِلَهِی إِنْ کَانَ قَبُحَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِکَ إِلَهِی مَا أَنَا بِأَوَّلِ مَنْ عَصَاکَ فَتُبْتَ عَلَیْهِ وَ تَعَرَّضَ لِمَعْرُوفِکَ فَجُدْتَ عَلَیْهِ
خدایا اگر گناه از بنده زشت است اما عفو و گذشت از ناحیه تو زیباست. من هم اولین کسی نیستم که تو را نافرمانی می کند و توبه او را می پذیری و احسان تو را تمنا کرده و تو بر او احسان کرده ای.
می دانم که بد کرده ام و می دانم که باید بازگردم تا تو آغوش گرم احسانت را بر من بگشایی. خدایا دلم از یاد غیر تو پر بوده، می خواهم آن را خالی کنم. کمکم کن آن را جلا دهم تا نور محبت و احسانت بر آن بتابد.
(فرازی از نامه 31 نهج البلاغه امام علی(ع) به امام حسن مجتبی(ع))
یَا مُجِیبَ الْمُضْطَرِّ یَا کَاشِفَ الضُّرِّ یَا عَظِیمَ الْبِرِّ یَا عَلِیماً بِمَا فِی السِّرِّ یَا جَمِیلَ السِّتْرِ (السَّتْرِ) اسْتَشْفَعْتُ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ إِلَیْکَ وَ تَوَسَّلْتُ بِجَنَابِکَ (بِجِنَانِکَ) وَ تَرَحُّمِکَ لَدَیْکَ
فَاسْتَجِبْ دُعَائِی وَ لاَ تُخَیِّبْ فِیکَ رَجَائِی وَ تَقَبَّلْ تَوْبَتِی وَ کَفِّرْ خَطِیئَتِی بِمَنِّکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
ای که بیچاره و وامانده را جواب می دهی. ای که درمانده را به لطف خود گشایش میبخشی. ای که احسانت بی کران است و ای که به اسرار نهان دل ها آگاهی و به خوبی رازها را حفظ می کنی. من با توسل به احسان و کرم و بزرگواریت به سوی تو آمده ام و با اعتماد به لطف و مهربانیت به درگاهت پناه آورده ام. پس دعایم را پاسخگو باش و امیدم را ناامید نگردان.
ای خدا توبه ام را بپذیر و گناهانم را به کرم و مهربانیت بپوشان. ای مهربان ترین مهربانان.
در اوج بی چارگی و درنهایت درماندگی به سویت آمده ام. آمده ام چون درهای لطف و کرمت را به سوی بندگانت باز می بینم. آمده ام تا با تو راز دل بگویم و اسرار قلبم را که سال هاست در سراچه قلبم نهفته ام برایت بازگویم.
آمده ام تا به لطفت مرا به خوبی ها پیوند بزنی و به مهرت از بدی ها آزاد نمایی. می خواهم از ذلت ها رهایم کنی تا با بال عزت به سوی تو پرواز کنم. می خواهم از رذالت ها و پوچی ها جدا شوم تا به امید هدایت تو در مسیر بی نهایت هستی گام بردارم و به لقاء تو و جاودانگی واصل شوم.
پس ای مهربان ترین مهربانان، دعایم را بشنو و به فضل و رحمتت مرا از درگاهت مران.
-------------------------------------------------------------------------------
"بسم الله الرحمن الرحیم"
( مناجات دوم خمس عشر)
مناجات الشاکین، به قلم دکتر فروغ احراری
إِلَهِی إِلَیک أَشْکو نَفْسا بِالسُّوءِ أَمَّارَةً
وَ إِلَی الْخَطِیئَةِ مُبَادِرَةً وَ بِمَعَاصِیک مُولَعَةً
وَ لِسَخَطِک مُتَعَرِّضَةً
تَسْلُک بی‌مَسَالِک الْمَهَالِک
وَ تَجْعَلُنِی عِنْدَک أَهْوَنَ هَالِک
کثِیرَةَ الْعِلَلِ طَوِیلَةَ الْأَمَلِ
إِنْ مَسَّهَا الشَّرُّ تَجْزَعُ وَ إِنْ مَسَّهَا الْخَیرُ تَمْنَعُ
مَیالَةً إِلَی اللَّعِبِ وَ اللَّهْوِ، مَمْلُوَّةً بِالْغَفْلَةِ وَ السَّهْوِ
تُسْرِعُ بی‌إِلَی الْحَوْبَةِ وَ تُسَوِّفُنِی بِالتَّوْبَةِ
خدایا به سوی تو آمده ام تا شکایت کنم از نفسم که مرا به گناه و زشتی فرمان می دهد و بر معصیت حریص است؛ و معترضِ خشم و غضب توست.
خدایا قلب من سخت و سنگین شد، و رویِش و سلامت خودش را از دست داده، شیطان در من خانه کرده و دائم مرا به غفلت می کشاند. وجودی که باید هر لحظه اش حضور در محضر تو باشد و در بیکران هستی با ملکوتیان پرواز کند؛ در قفس خاک زندان تاریکی هاست.
خدایا این نفس به من ظلم می کند، ذلیلم می کند و به بازی های دنیا سرگرم می کند و تا به وادی هلاکتم نیندازد دست برنمیدارد.
خدایا شکایت دارم از نفسی که با بازیگری هایش، مرا نزد تو خوار می کند و با آرزوهای پوچ و بیهوده اش به نابودی ام می کشاند.
خون شد جگرم زِ غصه خویش مرا وز بیم رهی که هست در پیش مرا
هرگز نرسد به نوش توحید دلم تا کژدم نفس می زند نیش مرا
(عطار)
این دل مرا بازیچه خود کرده و هردم بهانه ای می گیرد؛ همچون کودکی در سختی ها جزع و فزع می کند و همچون طفل لجبازی در بخشیدن و سخاوت، دست در گریبان دارد. دائم به خویش مشغول است و از بازیگوشی دست برنمیدارد.
زِ بند خصم به تدبیر می توان جستن مرا چه چاره که زنجیر پای خویشتنم
(صائب تبریزی)
چه زیبا فرمود حبیب و رسول گرامی تو، محمدبن عبدالله(ص) که درود خدا بر او باد:
"اَعدی عدوّک نفسک التّی بین جنبیک"
دشمن ترین دشمن تو، نفس اماره توست که در وجود خود جای دارد. (مراة العقول، ج9، ص 15_9)
خدایا، پروردگارا، دلم و هوای نفسم مرا از خودم دور کرده؛ مدتی است از خود غایبم و مرا حضوری نیست. پای غفلت زمین گیرم کرده و راه را از بیراهه نمی شناسم.
خدای مهربانم. میخواهم توبه کنم، بازگردم؛ اما این نفس سرکش مرا به امروز و فردا حواله می کند، مرا فریب می دهد، پایم را به زمین می بندد. عروسک ها را برایم زینت می دهد، و زنجیرهایم را هر روز محکم تر می کند.
چه حکیمانه مولایمان امیرمومنان می فرمایند:
" پس بنده ای از پروردگارش ترسید... زیرا روز مرگش را نمی داند و آرزوهایش او را می فریبد و شیطان موکل اوست. معصیت را برایش می آراید تا مرتکب آن شود و به توبه امیدوارش می کند تا در کار آن امروز و فردا کند، تا که مرگ بر او هجوم آورد، درحالی که در غفلت مخض از آن به سر می برد.
(کُلُّ مُعاجل یسأل الانظار و کُل موجّل یتعلّلُ بالتسویف) (حکمت 285)
وه که با این عمرهای کوته بی اعتبار این همه غافل شدن از چون منی شیدا چرا
(شهریار)
إِلَهِی أَشْکو إِلَیک عَدُوّا یضِلُّنِی وَ شَیطَانا یغْوِینِی
قَدْ مَلَأَ بِالْوَسْوَاسِ صَدْرِی وَ أَحَاطَتْ هَوَاجِسُهُ بِقَلْبِی
یعَاضِدُ لِی الْهَوَی
وَ یزَینُ لِی حُبَّ الدُّنْیا
وَ یحُولُ بَینِی وَ بَینَ الطَّاعَةِ وَ الزُّلْفَی
خدایا به تو شکایت می کنم از دشمنی که مرا گمراه می کند و شیطانی که به راه باطل می کشاندم؛ سینه ام را از وسوسه پر می کند و همواره وجودم را درگیر اوهام می کند. مرا در هواپرستی یاری می دهد و دنیادوستی را برایم آراسته می کند؛ و بین من و طاعاتم و قرب و نزدیکی به تو حائل و مانع می شود.
خدایا می دانم و خوب می دانم که راه من و نفس، راه من و شیطان و راه من و دنیا دوتاست یکی میخواهد پروازم دهد و آن یکی زمین گیرم کند.
به تو شکایت می کنم از دشمنی های نفس و شیطان و دنیا. یاریم کن تا در این جنگ نابرابر پر پرواز گیرم و از شر و شور دنیا برهم، پوزه شیطان را بر خاک بسایم و دنیا را سه طلاقه کنم و به تو بپیوندم.
شراب تلخ میخواهم که مردافکن بود زورش که تا یک دم بیاسایم ز دنیا و شر و شورش
سماط دهر دون پرور، ندارد شهد آسایش مذاق حرص و آز ای دل، بشوی از تلخ و از شورش
(حافظ)
خدایا! من از خودم جدا شده ام. از اصل خود بریده ام، خود را باخته ام. هستی خود را به نابودی کشانده ام.
خدایا! میدانم و خوب میدانم که نفس اماره مرا به بدی میخواند و شیطان اغواگر سوگند خورده که بندگان تو را فریب خواهد داد. میدانم و خوب میدانم که دنیا دارِ غرور است و همچون ماری ظاهرش نرم و فریبنده و باطنش تند و گزنده؛ و خوب میدانم که دنیا فریب خوردگانش را ناگهان در دل خود فرو برده و حتی فرصت یک توبه واقعی به آنها نداده است.
میدانم و خوب میدانم که روزی زبان پشیمانی خواهم گشود که دیگر خیلی دیر است و فرصت بازگشت از دست رفته و حسرت یک جبران بر دلم می ماند.
هیهات، هیهات. اینک با این شکایت نامه می خواهم که براین درمانده وامانده فریب خورده، رحمت آوری و زنجیر شیطان را از وجودم بگسلی. آزادم کنی تا بند تو شوم. رهایم سازی تا عبد تو شوم.
یک چند به گرد خویشتن گردیدم یک چند ز این و آن خبر پرسیدم
آخر به در خویش بدیدم مقصود دیدم دیدم که آخرین در دیدم
خدایا، حقیقت را بگویم من از خودم شکایت دارم، از خودم گله دارم، از بدعهدی هایم، از خودخواهی هایم، از جهالت هایم، از غفلت هایم، از بازیگوشی هایم، از روگردانی هایم، از نمک نشناسی هایم، از ناشکری هایم، از زیاده خواهی هایم، از بی حیایی هایم و در محضر تو، از کوری باطنم، از کری درونم ، من صدای درون را نشنیدم، من از باطن خویش گریختم. من به خود ننگریستم، من خود را به نظاره ننشستم. من سر به گریبان خویش فرو نبردم. من خود را نشناختم و در وادی گمراهی سرگردان گشتم و این بود که اسیر گرگ نفس شدم و فریب شیطان خوردم و در دام دنیا گرفتار گشتم.
اینک سر بلند می کنم و هر طرف جز تاریکی نمی بینم.
بارالها! چراغی در دلم بیفروز تا تاریکی وجودم را بزداید و نوری در قلبم روشن کن تا از ظلمت نفس رهایی یابم.
إِلَهِی إِلَیک أَشْکو قَلْبا قَاسِیا
مَعَ الْوَسْوَاسِ مُتَقَلِّبا وَ بِالرَّینِ وَ الطَّبْعِ مُتَلَبِّسا
وَ عَینا عَنِ الْبُکاءِ مِنْ خَوْفِک جَامِدَةً وَ
إِلَی مَا یسُرُّهَا طَامِحَةً
خدایا به تو شکایت می کنم از دل سنگی که با وسوسه زیر و زبر می شود و به آلودگی گناه و سیاهی نافرمانی آلوده شده به تو شکایت می کنم از چشمی که از گریه از خوف تو خشک شده و به مناظری می نگرد که خوشایند آن است.
خدایا می داتم که "آنها که از هواها آزاد شده اند، اسیر حرف ها هستند و آنها که از حرف ها رسته اند، اسیر جلوه ها گشته اند و آنها که از جلوه ها رها شده اند، اسیر شیطان و بازیچه او گشته اند ؛و آنها که از این حد هم بیرون آمده اند و در حصن توحید نشسته اند، باز می توانند اسیر آزادی خود باشند و غرور آزادی آنها را به رکود برساند.
واقعا که در هر قدم از این راه چه خارها و مانع هایی کاشته شده و چقدر باید توجه داشت و بیدار بود. "
(صفایی حائری)
کور باد چشمی که این همه زیبایی را در هستی مشاهده کند و از درک چهره جمیل تو عاجز باشد و تکه تکه باد قلبی که در چراگاه دنیا بچربد و از چرب و شیرین آن بخورد و ولی نعمت خود را بشناسد و شکر این همه نعمت را بجا نیاورد.
خدا به تو پناه می برم از راهی که تو منتهایش نباشی و از آغوشی که تو گرمایش نباشی و از چشمی که به غیر تو بنگرد و قلبی که برای غیر تو بتپد.
به داغ بندگی مردن بر این در به جان او که از مُلک جهان بِه
إِلَهی لا حَوْلَ لِی وَ لا قُوَّةَ إِلا بِقُدْرَتِک
وَ لا نَجَاةَ لِی مِنْ مَکارِهِ الدُّنْیا إِلا بِعِصْمَتِک
خدایا توان و نیروی من تنها به قدرت توست و از گرفتاری های دنیا جز با محافظت تو، راه نجاتی ندارم.
اگر رهایم کنی با کدام قدرت می توانم بر پای بایستم و اگر نگهدارم نباشی در دریای ظلمانی دنیا غرق می شوم. نعمت ها، مرا از درک ولی نعمت دور می کند و لذت ها به غفلتم می کشاند و امکانات مادی مرا به غرور می نشاند، اگر توجه و عنایت و حفاظت تو نباشد.
نظری به کار من کن که زِ دست رفت کارم به کسم مکن حواله که به جز تو کس ندارم
منم و هزار حسرت که در آرزوی رویت همه عمر من برفت و بنرفت هیچ کارم
(عطار)
فَأَسْأَلُک بِبَلاغَةِ حِکمَتِک وَ نَفَاذِ مَشِیتِک
أَنْ لا تَجْعَلَنِی لِغَیرِ جُودِک مُتَعَرِّضا
وَ لا تُصَیرَنِی لِلْفِتَنِ غَرَضا وَ کنْ لِی عَلَی الْأَعْدَاءِ نَاصِرا
وَ عَلَی الْمَخَازِی وَ الْعُیوبِ سَاتِرا
وَ مِنَ الْبَلاءِ [الْبَلایا] وَاقِیا وَ عَنِ الْمَعَاصِی عَاصِما
بِرَأْفَتِک وَ رَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
خدایا به رسایی حکمتت و نفوذ اراده ات، از تو می خواهم که مرا در پرتو وجود و بخشش خویش قرار دهی و مرا در تیررس فتنه ها قرار ندهی و مرا در مبارزه با دشمنانم یاری رسانی و عیب هایم را بپوشانی و از بلاها نگهدار باشی و از گناهان بازم داری ؛ به مهر و رحمت بی کرانت، ای مهربان ترین مهربانان.
الهی! حکمت غالب تو حجت را بر من تمام کرده و می دانم که مشیت تو بر هر خواستی غلبه دارد و دستور و امر تو بر تمامی امور و دستورات دنیایی مسلط و اثرگذار است.
پس اینک من، بنده ایستاده در برابر حکمت و مشیت نافذ تو، درخواست میکنم و عاجزانه التماس می کنم که فضل بی پایان و رحمت بی کرانت را بر من ببخشی و ارزانی داری و وجودم را در یافتن و دریافتن حکمت بالغه ات سیراب نمایی.
هشدار که فضل حق به ناگاه آید ناگاه آید و بر دلِ آگاه یابد
خرگاه وجود خود ، زِ خود خالی کن چون خالی شد، شاه به خرگاه آید
(عطار)
آمدم اینک ای مهربان بنده نواز ، تا با فضل و کرمت مرا بنوازی و کوتاهی هایم را چشم بپوشی و نقص هایم را جبران کنی.
آمده ام تا تیر بلاها را به سپر پروردگاریت از من دفع کنی و گناهانم را با آب توبه محو فرمایی.
ای مهربان، ای کریم، ای بخشنده ترین بخشندگان. ای خدا.