عرفان قباله
کابالا یا کبالا یا قبالا(در عبری : קַבָּלָה ، انگلیسی : Kabbalah ) به معنای «دریافتکردن» و به معنی واقعی کلمه «رسم رسیده» است. کابالا تفسیر رمزگونهای از کتابهای مقدس عبری است.
کابالا نامی است که بر عرفان یهودی اطلاق میشود و تلفظ اروپایی قبّالاه عبری است به معنی قدیمی و کهن. این واژه به شکل قباله برای فارسی زبانان و عربها است. بیشتر یهودیان ارتودوکس به آئین کابالا (کابالیسم) اعتقاد دارند. بر اعتقاد هواداران و معتقدین به آئین کابالا، فهمیدن و درک رموز مخفی درآئین کابالا، باعث میشود تا انسان بصورت روحانیواری به خدا نزدیکتر شود و بدین ترتیب بشریت، قدرت والایی از رموز مخفی خدا که برای دیگر انسانها پوشیده است، را پی میبرد.
تاریخچه اصطلاح نام «کابالیسم» به درستی مشخص نیست و مورد اختلاف است. برخی سلیمان ابن جبرئیل (۱۰۵۸ - ۱۰۲۱) میلادی و برخی کابالیست اسپانیولی قرن سیزدهم، بهیا بن آشر را اولین اشخاصی میدانند که آئین مخفی و سری عهد عتیق را «کابالا» نامیدند. با این وجود مدارک و منابع بسیار قدیمی که برخی ازآنها به قرن دوم میلادی بازمیگردند، وجود دارند که حاکی از نامهایی بجز «کابالا» بر آئین فوق هستند. با این وجود همکنون اصطلاح «کابالا» وصف کننده تمرین آئین و دانش محرمانه یهود است.
مهمترین منابع و کتب کابالیستی که به عنوان ستون فقرات و پایه اصلی «آئین کابالا» درآمدند، شامل مجموعه کتب عبری بهیر (به معنای «کتاب روشنایی») و هیچالوت (به معنای «کاخها») میشوند که به قرن اول میلادی بازمیگردند. نهایتا در قرن سیزدهم میلادی کتاب زوهار نوشته شد که تفکر و شکل کنونی «آئین کابالا» را تشکیل داد. بنابر سنت و عقاید کابالیستی، دانش کابالیستها به صورت شفاهی از سوی سه شهپدر ( ابراهیم ، پسرش اسحاق و نوهاش یعقوب ) و دیگر پیامبران قوم یهود (معروف به نوئیم ( נביאים )) و حکیمان و ربایهای ارشد یهود منتقل شد.
سفیروت یا سفیروث( عبری : סְפִירוֹת ) شکل جمع سفیره( סְפִירָה )
به معنی شمارش در کابالا و عرفان یهودیت است. عارفان یهودی، ده سفیروت را شناختهاند. کابالاییها برای توالی ده سفیروت اصطلاحات و واژههای ثابتی دارند، این اصطلاحات در زوهر آمدهاست. در بین سفیرهها مرتبه برقرار است و سفیروت معمولاً از بالا به پایین نوشته میشود. این ده سفیروت عبارتاند از:
- کتر : که به معنی تاج اعلای خداوند، نور ازلی و ابدی است و در اسم یهوه تجلی مییابد. (من هستم آنکه هستم.)
- حکماه : که به معنی دانش و خرد جاودان و اندیشه ازلی خداوند است که در وحی مستقیم به موسی تجلی مییابد.
- بیناه : که به معنی عقل و برهان است.
- حسد : به معنی عشق و مهربانی خداوند و رحمت او نسبت به بندگانش است.
- گوورا : به معنی داوری و تنبیه سخت در روز جزا و اقتدار و قدرت و نیروی ازلی و ابدی خداست.
- تیفئرت : به معنی عدل و همآراستگی که برخاسته از شقفت یا زیبایی خدا سرچشمه میگیرد.
- نیصاح : به معنی آخرین صبر خداوند و نیز تأمل و پایداری و قریحه مقتدرانه است.
- هود : یعنی عظمت خداوند.
- یسود : دربردارنده نیروهای آفریننده خداوند.
- ملخوت : یعنی ملکوت خداوند که معمولاً در زوهر به نام کنیسه اسرائیل توصیف میشود.
اینها ده فلک از افلاک ظهور الهی به شمار میآیند که خدا از آن ظاهر میگردد و در عربی هر یک موطن ممکنون ترجمه میشود. اینها جملگی با هم جهان وحدت یافته حیات خداوند یا عالمها دیحودا را تشکیل میدهند که هر دو با مواردی خاص و هماهنگ سر و کار دارند. کتاب زوهر کوشتیدهاست آنها را تفسیر نموده و شرح دهد.
جهان سفیروت به عنوان نمادی از انسان یا درخت نیز به کار میرود. ده سفیروت، نیروهای خدایی را برمبنای درختی بنا میدهند، که هر سفیره شاخهای از آن است. تشبیه انسان نیز به کار رفتهاست که بر اساس گفتهای از کتاب مقدس است که خدا، انسان را به صورت خویش آفرید. مفهوم سفیروت به عنوان بخشها و جوارح انساننگاری مکتب عرفان، دال بر نوعی نمادگرایی انسانی یا تشریح بدن انسان نیز هست.
منابع
· Wikipedia contributors, «Kabbalah,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kabbalah&oldid=150832191 (accessed August ۱۲ , ۲۰۰۷ ).