عرفان ابن سینا با سخنرانی آیه الله طه محمدی

 دومین نشست پائیزی دورهمی معنوی ، تحت عنوان « عرفان ابن سینا» با سخنرانی «آیت الله طه محمدی» نماینده پیشین حضرت امام خمینی ره و مقام معظم رهبری در استان همدان و ریاست بنیادعلمی وفرهنگی بوعلی سینا ، نوزدهم آذر 98 در محل انجمن علمی عرفان اسلامی ایران و با حضور دکتر فاطمه طباطبایی ، تنی چند از اساتید و اعضا انجمن و علاقمندان برگزار گردید.

  • این جلسه با معرفی اجمالی کتاب اشارات ابن سینا و شروح موجود آن آغاز و در ادامه با اشاره به نمط هشتم و نهم آن موارد ذیل شرح و بسط داده شد :
  • شیخ الرئیس در نمط هشتم ؛ " بالاترین لذت هر موجود زنده ای را به کیفیتِ درک او"  می داند؛ در نتیجه هرمقدار درک موجودی بالاتر باشد مدرِک  و لذت او هم بالاتر خواهد بود ؛آنگاه نتیجه می گیرد که از آنجا که ذات اقدس الهی بالاترین درجه درک را دارد ؛ خودش به بالاترین درجه خود را درک می کند و این بالاترین درجه ادراک است و در نتیجه بالاترین درجه خرسندی و ابتهاج متعلق به خداوند  است .
  • هرچند  عبارت های ابن سینا در این دو نمط، در باب عارف و سیر و سلوک بسیار بلند و عمیق و قابل تأمل است، اما  اگر تنها  فراز معروف مناجات شعبانیه : " الهی هب لی کمال الانقطاع إلیک و انر ابصار قلوبنا بضیاء نظرها إلیک حتّی تخرق ابصار القلوب حجب النّور فتصل إلی معدن العظمة و تصیر أرواحنا معلقة بعزّ قدسک."   که امام خمینی ره  هم به آن تاکید ویژه ای  داشتند را مقایسه کنیم با این سخنان ابن سینا،می توانیم اندکی به  اوج  کلام اهل بیت ع  پی ببریم .

 

  • در کتاب بحرالمعارف ملاعبدالصمد همدانی آمده است که ؛ بین انسان و خدای او هفتادهزار حجاب ظلمانی و نورانی است که  بین هرکدام پانصدسال راه فاصله است ؛ هنر انسان این است که این حجابها را کنار بزند و به وصل برسد و بشود " عارف کامل واصل " این هنری است که حتی ملائکه  ندارند ؛   در راه سلوک دلیل و مرشد دست شاگرد را می گیرد و پله پله او را از مُلک به ملکوت می رساند .
  • ابن  سینا در باب درجات عارفین می گوید : آنکه در این نردبان ترقی قرار بگیرد ، گویی از جلباب بدن بیرون آمده و آن را کنار گذاشته و از همه تعلقات مادی تجرّد پیدا کرده و به عالم قدس می رسد.کسیکه در این راه قدم بردارد به مقام ولایت می رسد و قدرت تصرّف در تکوینیات را پیدا می کند ؛ عارف واقعی می تواند هر چه را اراده کند خلق کند ، همان گونه که در وصف بهشت گفته شده است که اهل بهشت به هر چه اراده کنند دسترسی دارند؛ اما عارف کتوم است و اسرار فاش نمی کند و حتی به این مقام نیز اکتفا نمی کند :

 

" هرچه در این راه نشانت دهندگر نستانی بِه از آنت دهند "

 

" هر که را اسرار حق آموختندمهر مردند و دهانش دوختند "

 

  • ابن سینا همچنین اشاره می کند که کسانیکه به این درجه از عرفان می رسند امور پیچیده ای دارند که بعضی از آنها  نهان است و بیان این مسائل موجب تکفیرشان می گردد ، لذا تنها آنهاییکه حق را می شناسند آنها را بزرگ می شمارند ؛ از همین رو است که یکی از راههای موفقیت سالک الی الله را راز داری و  افشاء سرّ را بزرگترین جرم می دانند . حتی ائمه معصومین ع هم از علم غیب خود  در هر موردی استفاده نمی کردند .
  •  برخی امور عارفان هم  آشکار است   مانند اذکار و ریاضات و چله نشینی ها و... حال سؤال این است که بهترین این ریاضت ها چیست ؟  یکی از نزدیکان امام خمینی ره نقل می کنند که چهل سال با ایشان حشر و نشر داشتند و حتی یک عمل مکروه از ایشان ندیدم؛ هم چنین نقل است که علامه طباطبایی ره بهترین ریاضت ها را " انجام مستحبّات شرع مقدس " می دانستند.

 

ای بی‌خبر بکوش که صاحب خبر شوی          تا راهرو نباشی کی راهبر شوی

دست از مس وجود چو مردان ره بشوی         تا کیمیای عشق بیابی و زر شوی

گر نور عشق حق به دل و جانت اوفتد             بالله کز آفتاب فلک خوبتر شوی

از پای تا سرت همه نور خدا شود                   در راه ذوالجلال چو بی پا و سر شوی

وجه خدا اگر شودت منظر نظر                       زین پس شکی نماند که صاحب نظر شوی

گر در سرت هوای وصال است حافظا             باید که خاک درگه اهل هنر شوی

 

اندکی صبر نمایید...